Blog
3 Największe mity na temat metabolizmu
Metabolizm to temat, który budzi ogromne zainteresowanie, szczególnie w kontekście odchudzania i poprawy sylwetki. Niestety, wiele osób wyciąga błędne wnioski na podstawie własnych obserwacji, niepopartych naukową wiedzą.
Metabolizm to ogół procesów biochemicznych zachodzących w organizmie, które umożliwiają przekształcanie składników odżywczych w energię niezbędną do życia. Nasze obserwacje bywają złudne: zmiana masy ciała po wakacjach czy w stresie łatwo bywa przypisywana nieprawidłowemu metabolizmowi, choć rzeczywiście wynika z zaniedbać, zmniejszonej aktywności i jednoczesnym zwiększonej podaży kalorycznej.
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), metabolizm odnosi się do sumy procesów życiowych zachodzących w komórkach żywych organizmów, które umożliwiają wzrost, reprodukcję, utrzymanie struktur komórkowych i reagowanie na bodźce środowiskowe.
Przemiana materii jako pojęcie jest często używane zamiennie z metabolizmem i w gruncie rzeczy oznacza to samo. W praktyce mówimy o całkowitej przemianie materii (TEE/CPM), czyli całym dobowym wydatku energetycznym, oraz podstawowej przemianie materii (BMR/PPM) określanej jako minimalny koszt energii podtrzymujący życie, mierzony w warunkach standaryzowanych (spoczynek, po nocnym poście, w termoneutralnym środowisku).
W dietetyce funkcjonuje podział na trzy typy metaboliczne, które określają dominujący sposób przetwarzania składników odżywczych:
Osoby z tym typem metabolizmu najlepiej funkcjonują na diecie bogatej w węglowodany złożone, takie jak pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i owoce. Ich organizm szybko przekształca glukozę w energię, a nadmiar tłuszczu może być trudniej spalany. Często mają wysoki poziom energii, ale są bardziej podatni na wahania glikemii. W treningu lepiej reagują na ćwiczenia wytrzymałościowe.
Osoby o mieszanym typie metabolizmu dobrze tolerują zarówno węglowodany, jak i tłuszcze oraz białka. Ich dieta powinna być zbilansowana, a organizm efektywnie wykorzystuje różne źródła energii. To najbardziej uniwersalny typ, który dobrze reaguje na różnorodne formy aktywności fizycznej – zarówno siłowe, jak i aerobowe.
Osoby z tym typem metabolizmu lepiej funkcjonują na diecie bogatej w białko i tłuszcze, z ograniczoną ilością węglowodanów. Ich organizm wolniej przetwarza glukozę, ale efektywnie wykorzystuje aminokwasy i kwasy tłuszczowe. Często mają większą masę mięśniową i lepiej reagują na trening siłowy. Dieta wysokobiałkowa sprzyja uczuciu sytości i stabilizacji poziomu cukru we krwi.
Procesy metaboliczne dzielą się na dwie główne grupy: anaboliczne i kataboliczne. Procesy anaboliczne to reakcje budujące – np. synteza białek, tworzenie nowych komórek czy magazynowanie energii w postaci glikogenu i tłuszczu. Katabolizm to procesy rozkładu – np. spalanie glukozy, rozpad tłuszczów czy białek w celu uzyskania energii. Oba typy procesów są niezbędne do utrzymania równowagi metabolicznej i prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Trzy największe mity na temat metabolizmu
Genetyka rzeczywiście wpływa na pewne aspekty metabolizmu, np. na skłonność do tycia, sposób reagowania na dietę czy efektywność treningu. Jednak nie jest to czynnik determinujący. Otyłość i inne problemy metaboliczne najczęściej wynikają z zaniedbań – braku ruchu, nieprawidłowej diety, stresu czy niedoboru snu. Regularna aktywność fizyczna, odpowiednio dobrana dieta i zdrowy styl życia mogą znacząco poprawić tempo przemiany materii, niezależnie od predyspozycji genetycznych.
To jeden z najczęściej powtarzanych mitów. Rzeczywiście, młody organizm zużywa więcej energii, ale spadek tempa metabolizmu z wiekiem nie jest nieunikniony. Głównym powodem przybierania na wadze w starszym wieku jest zmniejszenie aktywności fizycznej, a nie sam proces starzenia. Badania pokazują, że osoby regularnie trenujące (nawet po 60. roku życia) mogą utrzymać wysoką przemianę materii i zdrową sylwetkę. Kluczem jest konsekwencja i dostosowanie treningu do możliwości organizmu.
Trawienie i metabolizm to dwa różne procesy. Trawienie to mechaniczne i chemiczne rozkładanie pokarmu w przewodzie pokarmowym, prowadzące do wchłaniania składników odżywczych. Metabolizm natomiast obejmuje wszystkie reakcje chemiczne w komórkach, które przekształcają te składniki w energię. Tempo trawienia może świadczyć o stanie układu pokarmowego, np. perystaltyce jelit, ale nie jest miarodajnym wskaźnikiem tempa metabolizmu. Osoba z wolnym trawieniem może mieć szybki metabolizm i odwrotnie.
Regularna aktywność fizyczna to najbardziej skuteczny naturalny sposób na przyspieszenie metabolizmu i osiągnięcie atletycznej, zdrowej sylwetki. Trening siłowy jest szczególnie skuteczny, ponieważ buduje tkankę mięśniową, która jest metabolicznie najbardziej aktywna – każdy kilogram mięśni spala około 13-15 kcal dziennie w spoczynku, podczas gdy kilogram tkanki tłuszczowej tylko 2-3 kcal.
Rekomendowany jest również trening interwałowy wysokiej aktywności (HIIT), który wykorzystuje zjawisko EPOC (nadmiernego powysiłkowego zużycia tlenu), dzięki któremu organizm spala dodatkowe kalorie nawet przez 24-48 godzin po zakończeniu treningu. Ćwiczenia wielostawowe angażujące wiele grup mięśniowych jednocześnie – takie jak przysiady, martwy ciąg, czy burpees są najskuteczniejsze w stymulowaniu metabolizmu.
Aby w pełni wykorzystać możliwości metaboliczne organizmu, warto skorzystać z pomocy profesjonalnego trenera personalnego Warszawa. Pomogę Ci ułożyć spersonalizowany zestaw ćwiczeń dopasowany do Twojego typu metabolicznego i celów, tak by sprawnie zredukować masę ciała, spalając tłuszcz i jednocześnie rozbudowując masę mięśniową. Profesjonalny plan treningowy uwzględni Twoje możliwości fizyczne, preferencje oraz zapewni progresję, która zagwarantuje długotrwałe rezultaty bez ryzyka kontuzji czy przemęczenia organizmu.
Siedziba Firmy Trener24h.eu :
Ul. Witolda Małcużyńskiego 9lok 78
02-796 Warszawa
Zajęcia prowadzone na terenie klubów:
McFit Warszawa
Zdrofit Warszawa
Well Fitness
Total Fitness
Hala Sportowa Arena Ursynów
